“সময়ে মানুহক পৰিপক্ক কৰি তোলে। সময়ৰ মেৰপেচত মানুহ অভিজ্ঞ হয়।”  — আৰামী চকীখনত হেলান দি খুৰাই বৰ গম্ভীৰভাৱে ক’লে।‌ ডিচেম্বৰ মাহৰ এটি পুৱা। আগফালৰ বাৰাণ্ডাখনত পুৱাৰ ৰ’দকণৰ আমেজ লৈ খুৰা আৰু মই বহি আছোঁ। হাতত দুকাপ গৰম চাহ আৰু বিস্কুট। পুৱাৰ কুঁৱলী ফালি সূৰুজৰ হেঙুলী কিৰণে আমাৰ শৰীৰ আৰু মনৰ জঠৰতা আঁতৰাই পেলাইছে। পাতল এৰী চাদৰখনেৰে গাটো ভালকৈ মেৰিয়াই ল’লে খুৰাই, মূৰত এটি হিমাচলী টুপী। ৰ’দ ওলাইছে যদিও ঠাণ্ডা ভাবটো আছেই। এইকেইদিন পুৱাৰ চাহকাপ এইদৰেই আমেজ লৈ খাইছোঁ খুৰাৰ লগত।

মানৱ সমাজৰ সম্ভাৱনীয়তা, সামাজিক ন্যায়নিষ্ঠতা আৰু ৰাষ্ট্ৰীয় বিকাশক পৰিপূৰ্ণ ৰূপত আগবঢ়াই নিয়াটোৱেই হ’ল শিক্ষাৰ মূল উদ্দেশ্য। প্ৰতিজন ব্যক্তি তথা প্ৰতিখন দেশ আগুৱাই যোৱাত শিক্ষাই অপৰিসীম গুৰুত্ব বহন কৰে আৰু সেয়েহে  শিক্ষাক কোৱা  হয় জীৱনৰ চালিকা শক্তি। শিক্ষাই মানুহৰ জীৱনৰ দিক্ নিৰ্ণায়কৰ ভূমিকা পালন কৰে। প্ৰতিখন দেশে নিজ নিজ দেশৰ উন্নতিৰ বাবে এক নির্দিষ্ট শিক্ষানীতি গ্ৰহণ কৰে। আমাৰ দেশ ভাৰতেও স্বাধীনতাৰ পাছৰে পৰাই “ৰাষ্ট্ৰীয় শিক্ষা নীতি” অভিধাৰে নিৰ্দিষ্ট কিছুমান শিক্ষানীতি গ্ৰহণ কৰি আহিছে আৰু প্ৰয়োজন সাপেক্ষে সময়ে সময়ে ভাৰতৰ “ৰাষ্ট্ৰীয় শিক্ষা নীতি”

ভদ্ৰকান্তই আজিৰপৰা প্ৰায় ডেৰ বছৰমান গাঁওখনৰ শেষৰফালে থকা খেৰণিডৰাৰ কাষৰ বাঁহ-খেৰৰ ঘৰটোত অকলেই থাকে।ওচৰতে দুই এঘৰ মানুহ আছে যদিও তাৰ সমবয়সীয়া মানে বিয়া পতা বয়সৰ নাই বুলিয়েই কব পাৰি।সৰুতেই মাকজনী ঢুকাল আৰু এতিয়া ডেৰবছৰৰ আগতে দেউতাকেও তাক অকলশৰীয়া জীৱন এটা দি গ’লগৈ।সম্পৰ্কীয় কোনেও হয়তো এতিয়া তাৰ লগত ঘনিষ্ঠতা ৰক্ষা কৰি থকা নাই ।মুঠতে সি একপ্ৰকাৰে অকলশৰীয়া বুলিয়েই নিজকে ভাবে। মাকৰ মৃত্যুৰ পিছত দেউতাকে তাৰ প্ৰতি থকা দায়িত্বৰ দোহাই দি এটা পুৰণি বাকচ বৰ সযতনে দুটা কোঠলিৰ ঘৰটোৰ বিছনা থকাটোৰ এচুকত

হেঁকো-জেকোকৈ মানুহজনীয়ে চাউলকেইটা খুন্দিলে। ৰাতিলৈ পিঠাৰ খোলাখন পাতি দিবলৈ মানুহজনক কেৰজেৰ্ কৰি থাকিল। মানুহজনীয়ে নেদেখাকৈ চশমাযোৰ খুলি মানুহজনে চকু দুটা মচি ল’লে। বজাৰৰ পিঠা কিনি বিহু পতা পুতেকহঁতে মিছাতে বিহুত আহি মাক দেউতাকক কষ্ট দিব নোখোজে হেনো! বছৰ বছৰ জুৰি বিহুৰ পাছত মলঙা পিঠাবোৰ মানুহজনীয়ে পেলাই দিয়ে। পিঠাবোৰ উদং হোৱা দিনটো তেওঁৰ বাবে যে  আৰু কেতিয়াও নাহে! ************

কেতেকীৰ ৰেণুৰ দৰে ৰং নে গোন্ধটো কেতেকীৰ দৰে নাই নাই নহয় ন’হলে যে তোৰ কাষ কোনেও নাচাপিব কাষে পাঁজৰে থাকিব সেই বিষধৰ দেখিলেই ফণা মেলি খেদি আহিব। ডালত ওলমি থকা কপৌৰদৰে নেকি জীৱনটো পৰাশ্ৰয়ীৰ? নাই নাই তগৰৰ দৰেহে  গোন্ধে আমোলমোল হিয়া সেইবাবে সকলোৱে গোন্ধতে ওপঙি প্ৰেমক বৰঘৰত স্থান দি হয় উন্মনা তই আহিলে সৰুদৈ,বৰদৈৰ তাণ্ডৱে দুর্বল মনটো মষিমূৰ কৰিলেও পুনৰ ন-কুঁহিৰে নিজৰেই কৰে গুণ-গান মাহ-হালধিৰ আবিৰ সানি আমৰ মূল ,কঁঠালৰ মুচিৰে কি যে ৰান্ধে জুতি জেতুকাৰ ৰঙা ৰঙে, গোন্ধে শিপাই

বিশ্ববিখ্যাত দাৰ্শনিক ছক্ৰেটিছ  আছিল এগৰাকী ধ্ৰুপদী গ্ৰীক এথেনিয়ান।তেওঁৰ জন্ম হৈছিল খ্ৰীষ্টপূৰ্ব ৪৬৯ ত গ্ৰীচৰ এথেন্স চহৰত।দেউতাক ছক্ষোনাইছাৰ এজন শিলা-কুটী(শিলৰ মূৰ্তি গঢ়াৰ ভাস্কৰ) আৰু মাক ফেনাৰেট  আছিল এগৰাকী ধাই।ছক্ৰেটিছে জান্তিপ নামৰ এগৰাকী মহিলাক বিয়া কৰাইছিল। তেওঁলোকৰ তিনিটা সন্তান আছিল ক্ৰমে লেম্প্ৰ’ক্লেছ, ছ’ফ্ৰ’নিস্কাছ আৰু মেনেক্সিনাছ। ছক্ৰেটিছৰ জীৱনধাৰণ পদ্ধতি আছিল অতি সাধাৰণ। সাধাৰণ কাপোৰ আৰু সুদা ভৰিৰেই তেওঁ চলা-ফিৰা কৰিছিল। তেওঁ দৰ্শন সম্পৰ্কীয় জ্ঞানৰ বাবে কোনো বিদ্যালয় বা দাৰ্শনিকৰ ওচৰত শিক্ষা লোৱা নাছিল। নিজৰ আৰ্জিত শিক্ষা, জ্ঞান আৰু অভিজ্ঞতাৰপৰাই তেওঁ নিজস্ব এটা দৰ্শন গঢ়ি

“পলাশী………. !” ছোৱালীজনীয়ে বিদিশাৰফালে ঘূৰি চালে।অচিনাকি মানুহ এগৰাকীয়ে আচম্বিতে এইদৰে তাইৰ বাহুত খামুচি ধৰি দুৰ্বোধ্য ভাষাত কিবাকিবি কৈ থকা দেখি আচৰিত হ’ল।কথা কোৱাৰ ধৰণ চাই মানুহগৰাকী মানসিকভাৱে অসুস্থ বুলিও পতিয়ন নিয়াব নোৱাৰি ৷ কিবা এটা  যে ভুল হৈছে কথাটো বুজিব পাৰি ছোৱালীজনীয়ে কোনো প্ৰতিক্ৰিয়া নেদেখুৱাই কেৱল আতুৰ মাতৃগৰাকীৰ চকুলৈ একেথৰে চাই থাকিল ৷ কাষতে থকা  ছোৱালীজনীৰ মাক উধাতু খাই দৌৰি আহিল ; কন্যাক মানুহগৰাকীৰ কবলৰপৰা উদ্ধাৰ কৰাৰ মানসেৰে তাইক আঁতৰাই নিবলৈ চেষ্টা কৰিলে।ইতিমধ্যে এজন আদবয়সীয়া লোক, বোধকৰো মানুহগৰাকীৰ স্বামী, বেগাবেগিকৈ

শীতৰ শুষ্কতাই প্ৰকৃতিৰ বুকু নিৰস কৰি থৈ যোৱা গছ-লতিকাই বৰদৈচিলাজনীৰ আগমনত জীপাল হৈ উঠি ন-কুহিঁপাতেৰে দেহটো জুৰায়।প্ৰকৃতিৰ এনে কোমল পৰিৱেশত আত্মহাৰা হৈ নানা ৰঙী ফুলবোৰো হাঁহিৰে মুখৰিত হয়।প্ৰকৃতিৰ অন্যতম অৱদান চৰাই চিৰিকটিবোৰেও প্ৰকৃতিৰ গাভৰু বুকুত নানা মাতেৰে প্ৰেমৰ গীত গায়।বসন্তৰ পৰশত নিজস্ব ভাষাৰে ভাব-অনুভূতি প্ৰকাশি বন-উপবনত প্ৰাণোচ্ছল অনুৰণন তোলে সৌন্দৰ্যপিয়াসী বিহংগই।কুলি,কেতেকীৰ হিয়াভঙা বিননিত দুখৰ নিজৰা বোৱাই কোনোবা দুখী প্ৰেমিক প্ৰেমিকাই। বিৰিখৰ ’’কুহিঁপাত” বিহংগৰ কোলাহলে আপোন আপোন অস্তিত্ব ঘোষণা কৰাৰ লগতে প্ৰকৃতিৰ বুকুলৈ ৰঙালী বিহুৰ আগমনৰ বতৰা বিলায়।কুলিটিৰ যাদুকৰী ঐক্যতান গুঞ্জৰিত

সেইদিনা শৈবালৰ হাতৰ সেই চৰটোৱে যে পুষ্পিতাৰ জীৱনৰ গতি এনেকৈ সলনি কৰি দিব, সেয়া সপোনতো কল্পনা কৰিব পৰা নাছিল পুষ্পিতাই। ইমান বছৰ শৈবালৰ সৈতে থকা সময়খিনিত মাথোঁ অনুভৱ হৈছিল, শৈবাল অবিহনে এই জীৱন অচল! শৈবাল নাথাকিলে পুষ্পিতাৰ ইহকাল-পৰকাল সকলো যেন স্তব্ধ হৈ যাব! কিন্তু ক’ত! তেনেধৰণতো একোৱেই নহ’ল। শৈবালৰ অবিহনেও পুষ্পিতাৰ পৃথিবীখনতো সুন্দৰকৈ চলিছে, একোৱেইতো ৰৈ যোৱা নাই। তেনেহ’লে ইমানদিন কিহৰ বাবে এনেকৈ সাবটি আছিল তাই সংসাৰ খন? আজি অফিচলৈ যোৱাৰ সময়ত বাছৰ খিৰিকীৰে পুষ্পিতাই এক মূহূৰ্তৰ বাবে শৈবালক দেখিছিল।