জন-জীৱনৰ চিন্তা আৰু আচৰণৰ ভেঁটিত একোটা লোক-সংস্কৃতি গঢ় লৈ উঠে।অসমৰ জন-গোষ্ঠীসমূহৰ মাজত চলি অহা লোক-বিশ্বাস, আচৰণ পদ্ধতি, সামাজিক ৰীতি-নীতি, জীৱন-ধাৰণৰ পদ্ধতি আদি লোক-উৎসৱ সমূহত প্ৰতিফলিত হয়। অসমীয়াৰ বাপতি সাহোন উৎসৱ ৰঙালী বিহুৰ সময়ত পৰিৱেশিত বিহুগীত আৰু বিহুনাম ইয়াৰে এক ফচল। বিহুৰ সময়ত গোৱা আৰু পৰম্পৰাগতভাৱে চলিত হৈ অহা গীতসমূহকে ‘বিহুগীত’ বুলি কোৱা হয়।’বিহুগীত’ আৰু ‘বিহুনাম’ দুয়োটাকে সমাৰ্থক শব্দ হিচাপে ব্যৱহাৰ কৰা হয় বুলি ক’ব পাৰি। অসমীয়া সমাজ জীৱনৰ লগত জড়িত সকলো বিষয়েই বিহু গীতত স্থান লাভ কৰিছে। মুখ্যতঃ অসমীয়া বিহুগীত

‘এই বিছনাখন সলনি কৰিবলৈ হ’ল আৰু বুজিছা।’ বিছনাৰ তলৰপৰা সাৰি অনা ঘূণে ধৰা গুড়িখিনিলৈ চাই চাই কোৱা অৰ্ণবৰ কথাখিনিৰ উত্তৰ দিওঁ নিদিওঁকৈ বিদিশাই দিলে..   ‘ও’। বিচনাখনৰ লগত যে কিমান স্মৃতি জড়িত হৈ আছে,তাইৰ অৰ্ণৱক ক’বলৈ অলপো মন নগ’ল। জানে তাই। সি কি উত্তৰ দিব। ‘কেৱল আৱেগ অনুভৱ সোপাকে অনবৰতে বুকুত গুজি থাকা তুমি।অলপ প্ৰেক্টিকেল হ’বলৈ মানুহে শিকিব লাগে।’ কিমান শুনিব আৰু তাই এইবোৰ কথা। সেইবাবে তাই আজিকালি একো নকয়।কেৱল শুনি থাকে কথাবোৰ। শুনে আৰু বুজে। তাৰ বাহিৰে একো নাই।দুখো

বিহু অসমীয়াৰ আয়ুস ৰেখা। বিহু অসমীয়াৰ চেনেহৰ, আদৰৰ, প্ৰাণৰ উচ্ছ্বাস মিহলি জাতীয় উৎসৱ। আকৌ অসমীয়া নাৰীৰ প্ৰাণৰ সম্পদ তাঁতশালখন। কৰ্ম আৰু উৎসৱৰ মাজৰ সেতু হিচাপে যুগে যুগে আমি গাই অহা বিহুনামে খেতি-বাতিৰ লগতে তাঁতশালখনকো সাঙুৰি লৈছে। তাঁতশালত  অসমীয়া জীয়ৰী-বোৱাৰীহঁতে সপোন ৰচে। তাঁতশালৰ সৈতে আছে আমাৰ এক নিবিড় সম্পৰ্ক। বিহুনামতো  এই তাঁতশালখনে  বিশেষ গুৰুত্ব পাই আহিছে । তাঁতশালখনক লৈ বিভিন্ন বিহুনাম ৰচিত হৈছে। বিহুনাম গাবলৈ লওঁতে প্ৰথমেই তাঁতশালখনক মনত পেলোৱা হয়।       অতিকৈ চেনেহৰ               মুগাৰে

লণী কিমান সময় ধৰি কোঠাটোত সোমাই উচুপি আছে তাই নিজেও নাজানে। এটা সময়ত বিছনাতে তাই টোপনি গ’ল। ঘৰখনৰ ক’তো সাৰি-শব্দ এটাও নাই ; পাকঘৰৰ পৰাহে খুটুং-খাটাংকৈ ডাঙৰ বোৱাৰী জিতাই কাম-বন কৰি থকাৰ শব্দ ভাঁহি আহিছে। সাৰ পাই উঠি লণীয়ে কাণ উনাই গম লৈ চালে। ভোকো লাগিছে তাইৰ। সেই বুলি আজি তাই খাবলৈ হ’লেও কোঠাৰপৰা ওলাই নাযায়,লাগিলে ভোকতে নাখাই মৰিব। আজি অন্ততঃ নাযায়; পাছত কি হয় দেখা যাব। ইমান সাধাৰণ কথা এটাতে শাহুৱেকে এনেকৈ কথা শুনায়! শাহু হ’ল বুলিয়েই বোৱাৰীহঁতক এনেকৈ

কাণে-নাকে ভাত দুটামান কোনোমতে পেটত সুমুৱাই বুলীয়ে  ওঁঠত পাতলকৈ লিপষ্টিক অকণ সানি শাহুৱেকক….. “মা ৰুটি বনাই থৈছোঁ, খাই ল’ব।দুপৰীয়াৰ আহাৰো হৈয়ে আছে।গৰম কৰি খাব।বাবাৰ কাৰণেও কণী বইল কৰাই আছে, মই আহিলোঁ”….. বুলি কৈ বুলী গেট খুলি ওলাই আহে। আহোঁতে বাহিৰৰ কাপোৰবোৰ বৰষুণ নপৰা ঠাইত সাউৎকৈ মেলিও থ’লে। ৰাতিপুৱা চৰাইৰ কোলাহল পৃথিৱীবাসীৰ কাণত পৰাৰ সময়তে  বুলীৰো দৌৰাদৌৰি আৰম্ভ হৈ যায়। ঘড়ীৰ কাটাৰ লগে লগে তাইৰ হাত ভৰি সমানে চলে। অৱশ্যে তেনেকৈ খৰখেদা নকৰিলে তাই ঠিক সময়ত কৰ্মথলী মানে ‘বকুলতল এল পি

নিজৰ ওপৰতে খং উঠিছে বিনীতাৰ। ভগৱান সকলোৰে বাবে সমান কিয় নহয় বাৰু?  “হৰিণাৰ মাংসই বৈৰী”……._কথাষাৰ তাইৰ জীৱনতে ফলিয়াইছে দেখোন! ইমান সৌন্দৰ্য্য ভগৱানে কিয় দিলে বাৰু তাইক? যদি দিছিলেই,তেন্তে নিৰাপত্তাও দিব লাগিছিল।  “কাকো নক’বি কিন্তু!”….. এই কথাষাৰ তাই যে কিমানৰ পৰা শুনিব লগা হৈছে!জন্ম দিয়েই যদি মাক দেউতাকে তাইক এৰি নগ’লহেঁতেন, তাইৰ জানো এনে দশা হ’লহেঁতেন?প্ৰায়ে শুনিবলগা হোৱা……. “কাকো নক’বি কিন্তু”…..এই কথাষাৰ খুড়াক, বৰদেউতাকৰ ল’ৰা আৰু সিহঁতৰ লগৰীয়াবিলাকৰ পৰা থকাৰ ওপৰিও আজি তাই নিজৰ মোমায়েকৰপৰাও শুনিব লগা হ’ল।ধিক! সৌন্দৰ্য্য,ধিক মানৱতা!!  

“মৃত্যুওতো এটি শিল্প জীৱনৰ কঠিন শিলত কটা এটা নিৰ্লোভ ভাস্কৰ্য”_______হীৰেণ ভট্টাচাৰ্য কবৰটোৰ ওপৰত শিলেৰে লিখি শেষ কৰি  মজদুৰজনে  নিজৰ কামৰ মজদুৰি লৈ আঁতৰি গ’ল। বহি থাকিল ক্ৰিছটিনা,,,,,পল পল সময়বোৰ সাবটি কবৰটোৰ  কাষত। হাতত লৈ অহা এপাহ ৰঙা গোলাপ  কবৰটোৰ ওপৰতে দি কিছু সময় মুখেৰে বিৰবিৰাই থাকিল। হয়তো ভগৱান যীশুক সোঁৱৰণ কৰি অহা জন্মৰ বাবে তাক আকৌ লগ পোৱাৰ ইচ্ছা জনালে। শিলত লিখা বাক্যটোৰ ওপৰেৰে কেইবাবাৰো হাতখন মোহাৰি থাকিল। কিমান সময় তেনেকৈ বহি থাকিল তাইৰ অনুমান নহ’ল। কোনোবাই বাহুত ধৰি জোকাৰি

সেমেকা ভাৱটোয়ে মূৰলৈকে শিপাইছে চাৰিওফালে কিলকিলাই থকা সাপকেইডালে গছডাল ক্ৰমশঃ মেৰিয়াই ধৰিছে। অৱলম্বনৰ অভাৱত ভেজা দি থকা বেৰখন খহিছে… সবল হাতবোৰে এটা এটাকৈ সেউজীয়া পাতবোৰ কাঢ়ি নিছে নিৰাপত্তাহীনতাই কোঙা কৰা নিঃসঙ্গ লঠঙা গছডালৰ ঠালবোৰ  নিৰ্লজ্জভাৱে কাটিছে… অনিশ্চয়তাৰ মাজত তথাপিও গছডাল অলসভাৱে থিয় হৈ আছে মিছা আশ্বাসৰ আধাৰত, অংকুৰণৰ নতুন সম্ভাৱনাৰে লঠঙা গছডালক পূৰ্ণ  কৰাৰ অসাৰ প্ৰচেষ্টাৰে…..|| ******

হে  সময়! তুমি গতিশীল গতিশীলতাই তোমাৰ ধৰ্ম। কেতিয়াবা মন যায়… হাতৰ মুঠিত ধৰি তোমাক আলফুলে ৰাখি থ’ম… কিন্তু নোৱাৰোঁ… আঙুলিৰ ফাঁকেৰে কেতিয়ানো ওলাই যোৱা গমকে নাপাওঁ। হে সময়! তুমি গতিশীল গতিশীলতাই তোমাৰ ধৰ্ম…. শৈশৱৰ পৰাই কৈশোৰলৈ… কৈশোৰৰ পৰা যৌৱনলৈ… যৌৱন অবধি  বৰ্তমানলৈ… কেৱল পাৰ হৈ গৈছা…. পূৰ্ণ অপূৰ্ণ তোমাৰ বৈভৱ গাঁথা ৰাখি থৈছা মাথোঁ তোমাৰ স্মৃতিৰ সুৱাস.. স্মৃতিৰ দুৱাৰ খুলি কেতিয়াবা.. তোমাকেই বিচাৰোঁ….. পাৰ হোৱা দিনবোৰ জুঁকিয়াই চালো.. নাপাওঁ একোকে বিচাৰি… সময়ৰ সোঁতত সকলোবোৰ.. গ’ল উটি-ভাঁহি.. কাৰণ সময় গতিশীল… গতিশীলতাই

হৰ আৰু নীৰেন দুয়ো ভাই-ককাই ৷ পিছে মানুহে  দেখিলে দুয়োজনকে বাপেক-পুতেক বুলিহে ক’ব।ইয়াৰো কাৰণ আছে।হৰৰ জন্মৰ পিছত মাক শাৰীৰিকভাৱে অসুস্থ হৈ পৰিল।সেয়েহে তাক লৈয়ে সংসাৰখন আগবঢ়াই নিয়াৰ পৰিকল্পনা কৰি কোনোমতে পেটে ভাতে খাই থকা পিতাকে পত্নীৰ শুশ্ৰূষা আৰু হৰক অসুবিধা নোপোৱাকৈ প্ৰতিপালন কৰাত মনোনিৱেশ কৰিলে ৷ এইদৰেই তিনিওজনৰ সংসাৰৰ জীৱনচক্ৰ আগবাঢ়ি গৈ থাকিল।পাঁচ বছৰীয়া হোৱাৰেপৰা হৰই পঢ়া-শুনা আৰম্ভ কৰাৰ লগতে পিতাকক খেতি পথাৰত আৰু দুৰ্বল শৰীৰৰ মাকক ঘৰুৱা কামত সহায় কৰিব পৰা হ’ল ৷ইমান ভাল ল’ৰা এজন পুত্ৰ হিচাপে পাই